Nachtdieren...
Het feit dat ze eruit zien als een muis met vleugels, heeft hun reputatie geen deugd gedaan. Men hield ze namelijk voor dubbelzinnige wezens die op een bovennatuurlijke manier van gedaante kunnen veranderen. Er onstonden dus fabels... In allerlei verhalen deed de vleermuis zich eens voor als een vogel en dan weer als een gewoon dier. Omdat geen van beide klopte, werd ze gestraft en verbannen naar de nacht.
In Finland geloofde men zelfs dat de ziel het lichaam verliet als de mensen sliepen en dan verscheen in de vorm van een vleermuis. Zo verklaarde men dan waarom je vleermuizen enkel 's nachts ziet.

Het kwade
Reeds in het Oude Testament werd de vleermuis verafschuwd en in het Nieuwe Testament noemt men ze 'de vogel van de duivel'. Voor de christenen was de vleermuis een belichaming van de duivel en een vertrouweling van heksen. Allerlei monsters, waaronder de duivel, werden afgebeeld met vleermuisvleugels. In de Middeleeuwen geloofde men dat de duivel verscheen in de gedaante van een vleermuis.
In verscheidene Europese landen spijkerde men zelfs vleermuizen aan deuren om de duivel, vampiers, heksen en kwade geesten af te schrikken. Op die manier wisten ze wat hen te wachten stond als ze hun opwachting maakten.
Ook op tekeningen verschijnen ze meestal naast heksen en tovenaars.

Vleermuizen vliegen in je haar?
Ondanks onze huidige kennis, doet dit gerucht nog steeds de ronde. Men beweert namelijk dat vleermuizen in je haar vliegen (vooral bij mensen met lange haren), erin verstrikt raken en dan losgeknipt moeten worden.
Natuurlijk is ook hier niets van aan! Geen haar op hun kop dat er nog maar aan denkt in je buurt te komen. Ze hebben dan ook helemaal niets te zoeken in je haar en zullen er zeker niet per ongeluk in vliegen; ze kunnen zelfs op enkele meters afstand een mug perfect localiseren!

Vleermuizen = vampiers?
Ook dit is zo'n hardnekkige fabel. De meeste vleermuizen zijn insecten-, nectar- of fruiteters! Er bestaan wel bloeddrinkende vleermuizen, maar deze zijn helemaal niet zo verschrikkelijk als men ze steeds afschildert en leven ook niet in Europa. Ten eerste komen ze al niet bij mensen in hun nek bijten. Ten tweede maken ze niemand tot "vampier", zoals in de mythes gezegd wordt. En ten derde leven ze zelfs niet van menselijk maar van dierlijk bloed. Met hun scherpe hoektandjes maken ze een piepklein wondje bij bijvoorbeeld een koe, die daar overigens niets van voelt en gewoon verder slaapt. Door een speciale stof in hun speeksel stolt het bloed niet en kunnen ze het rustig oplikken tot ze genoeg hebben. De wonde groeit gewoonlijk dicht zonder verdere gevolgen (af en toe gebeurt het wel dat de vleermuis een drager van hondsdolheid is).
Eén van de bekendste vampierverhalen is natuurlijk "Dracula" van Bram Stoker, daarover vind je hier meer.

Geen wonder dus dat de vleermuis al snel deel ging uitmaken van het griezelige feest Halloween!

Tot de dag van vandaag...
Nog steeds staat de vleermuis in een slecht daglicht en wordt ze geassocieerd met vampiers, duivels en allerlei duistere krachten. Tegenwoordig komt dit in stripverhalen, films, tekenfilmseries en zelfs muziek tot uiting.
Zo heb je onder andere Batman (strip, tekenfilm en film), Pokémonvleermuizen & Vampierdigimon (Japanse tekenfilms; animé), Interview With A Vampire (film), Buffy The Vampire Slayer (film, tv-serie) en natuurlijk alle films over Graaf Dracula (Dracula, Nosferatu, Van Helsing,...).
Ook bepaalde "duistere" rocksterren zorgen ervoor dat de vleermuis haar reputatie behoudt... Zo heeft Ozzy Osbourne (zanger van Black Sabbath), die steeds over occulte thema's zingt en zichzelf de "Prince Of Darkness" noemt, ooit op het podium de kop van een vleermuis afgebeten. Op dat moment dacht hij wel dat het een rubberen beestje was dat op het podium gesmeten werd. Toch is dit geïsoleerde incident een eigen leven gaan leiden en tot een ware stadslegende uitgegroeid. Sindsdien worden ook andere heavy metal bands en zangers, zoals de controversiële Marilyn Manson, ervan beschuldigd dieren ritualistisch live "on stage" te vermoorden.

Positieve kant
Niet in alle culturen worden vleermuizen aanzien als onheilsbrengers... In China en Japan representeert de vleermuis geluk! Het Chinese woord, teken 'Fu' betekent zelfs zowel 'geluk' als 'vleermuis'. Zoals op de bekende oude talisman, gebruikt men de levensboom met zijn vijf vleermuizen nog steeds in kunstwerken. Op de talisman wordt de levensboom omringd door 5 vleermuizen die symbool staan voor een lang leven, rijkdom, gezondheid, geluk en een vreedzame dood.